Opgelicht via Marktplaats; wat nu?

Wat is oplichting?
Oplichting is strafbaar gesteld in het Wetboek van Strafrecht. Bij internetoplichting focust de politie zich op gevallen waarbij het slachtoffer door misleiding bewogen is tot het afgeven van een goed of geld. Deze misleiding kan gebeuren door het gebruik maken van een valse naam of valse hoedanigheid. Vaak kloppen contactgegevens niet, de verkoper maakt gebruik van trucs of listige handelingen of door een opeenstapeling van leugens.

Bij internetoplichting is er sprake van het aanbieden van een product, vervolgens het geld ontvangen, maar niet het product leveren. Of zelfs kapotte of nep producten leveren. Als er een sterk vermoeden is dat een bankrekeningnummer meermalen betrokken is bij internetoplichting, dan kan de politie besluiten om de bank op de hoogte te brengen.

7 bekendste oplichtingstrucs
1. Betaling controleren
Krijg je een bericht van een Astrid, Jerry, Jasper of Loes? Wees alert! Ze zeggen het geld snel over te maken, maar vervolgens hoor je niets meer. Dan komt er een SMS, zogenaamd van je bank, met een verzoek je betaling te controleren. Via de link in het bericht kom je op een phishing pagina, waar je bankgegevens worden buitgemaakt.

2. Tikkie
Via een betaalverzoek via Tikkie kan de potentiële koper inloggegevens voor je bankrekening aftroggelen. Hij of zij vraagt je nummer om een WhatsAppbericht te kunnen sturen. Ze zeggen slechte ervaringen met Marktplaats te hebben gehad en daarom willen ze een bevestiging dat je te vertrouwen bent. Je moet dan €0,01 overmaken via een Tikkie. De link lijkt op een echte Tikkie, maar je wordt doorverwezen naar een neppe website.

3. IBAN verifiëren
Dat is een variant op de Tikkie fraude. De koper zegt namelijk dat hij of zij eerder is opgelicht. Via WhatsApp of een bericht op Marktplaats willen ze je IBAN-nummer verifiëren, de link leidt wederom naar een neppe website.

4. ‘U krijgt uw geld terug’
Je bent opgelicht, hebt geld overgemaakt, maar nooit een product ontvangen. Je krijgt van de oplichter 2 opties: je geld terug, min €20 of je doet aangifte en sluit achteraan in de rij met andere gedupeerden. De politie adviseert aangifte te doen.

5. Vals geld
Het gebeurt regelmatig, vooral bij producten van enkele honderden euro’s, dat je nep geld krijgt. Controleer bij contante betaling de biljetten altijd uitvoerig op echtheid.

6. Beroving
Het gebeurt meerdere malen per maand: Marktplaats-roof. Je krijgt bij de overdracht, thuis, een pistool op je hoofd gericht en de dader vertrekt met het artikel. Uiteraard zonder te betalen. Het beste spreek je op een drukke en openbare plek af.

7. Printscreen
De koper stuurt een printscreen waarop te zien is dat het geld is overgemaakt. Er wordt gevraagd het vast op te sturen, omdat het toch al is betaald. Niet dus! De printscreen is waarschijnlijk in Photoshop nagemaakt. Je stuurt het product op, maar krijgt nooit betaald. Voorkom dit door pas te versturen als het geld echt op je rekening staat.

Oplichting voorkomen
Iedereen kent het cliché: “voorkomen is beter dan genezen”. Dat is ook zo met oplichting. Oplichting kun je voorkomen door een aantal stappen te volgen:
• Kies advertenties met zelfgemaakte foto’s
• Vergelijk prijzen met die in webwinkels en op andere websites
• Zorg voor telefonisch contact met de verkoper, maar geef je 06-nummer pas als je serieuze interesse hebt. Koop je vaak via Marktplaats? Koop dan een ‘losse’ sim-only bijvoorbeeld.
• Trek de verkoper na via Google en bij het Meldpunt Internetoplichting
• Bekijk het volledige aanbod en laat je niet onder druk zetten
• Stuur nooit een kopie van je identiteitsbewijs, bankpas of bankafschrift.
• Betaal niet vooraf en maak gebruik van Paypal of een creditcard, zodat je verzekerd bent
• Bekijk de Facebook-pagina van de verkoper (neppe pagina’s zijn vaak leeg en net aangemaakt)
• Controleer een identiteitsbewijs van de verkoper goed, dit wordt vaak gebruikt door oplichters.
• Ophalen is veiliger dan verzenden. Is het niet mogelijk, of woont de verkoper afgelegen, dan kan dit verdacht zijn. Voelt ‘t niet goed? Dan is het vaak niet goed.

Aangifte doen
Er wordt aangeraden om aangifte te doen, wanneer je slachtoffer bent geworden van internetoplichting. Het beste kun je dit online doen, omdat hier minder tijd in gaat zitten. Hiervoor heb je een DigiD nodig. Daarbij staat ook vermeld welke gegevens je dient in te voeren. Ben je opgelicht via Facebook of Instagram, vermeld dan ook de gebruikersnaam van dat account.

Wil je liever toch op een andere manier aangifte doen? Dan kan je bellen naar 0900-8844, of naar het dichtstbijzijnde politiebureau gaan. Wanneer je geen Nederlandse nationaliteit heb, kun je alleen op het politiebureau aangifte doen. Is de kwestie toch opgelost? Trek dan de aangifte in op Mijn Politie.

Als er in je aangifte genoeg aanknopingspunten zitten, kan er een opsporingsonderzoek gestart worden. De aangifte wordt dan per post thuisgestuurd en dient ondertekend te worden. Daarnaast moet je een aantal documenten bijvoegen en het terugsturen. Niet iedere aangifte leidt tot een strafrechtelijk onderzoek. Ook wordt er gekeken of meerdere aangiftes aan elkaar gekoppeld kunnen worden. Met het OM wordt besproken welke zaken in aanmerking komen voor verder onderzoek.

Schadevergoeding
Een schadevergoeding kan alleen als je zaak wordt voorgelegd aan de rechter. Als die bepaalt dat de verdachte schuldig is aan internetoplichting, kan bepaald worden dat de verdachte de geleden schade aan jou moet terugbetalen. Dit kan alleen als je het vooraf vraagt, omdat het een formele stap in het aangifteproces is. Je moet jezelf dan ‘voegen’ als benadeelde partij in de strafzaak. Als je een rechtsbijstandverzekering hebt, krijg je juridische hulp in de vorm van een rechtshulpverlener die bij de verzekeraar werkt. Het is namelijk een natura-product. Er wordt dan geen geldbedrag , maar hulpverlening geboden.

Wat doet Marktplaats zelf?
Als bedrijf zelf probeert Marktplaats natuurlijk ook oplichting te voorkomen. Voor enkele veiligheidsmaatregelen moet je echter betalen. De meeste hiervan zijn vrijwillig, en zowel de koper als verkoper moeten meewerken. Daardoor wordt het weinig gebruikt. Daarnaast werkt Marktplaats samen met Meldpunt Internetoplichting. Hiervan ontvangen zij een deel van de aangifte en nemen gepaste maatregelen om oplichting tegen te gaan. Als er sprake is van een strafrechtelijk onderzoek, dan kan de politie informatie bij ze opvragen.

Gelijk oversteken
Dit is een dienst waarbij de koper niet betaald aan de verkoper, maar aan een derde partij. Het is dus een ‘online betaalplatform’. De verkoper verstuurt het pakketje en zodra het ontvangst is bevestigd, betaalt het platform uit. Het kost de koper €0,40 en 2% van het aankoopbedrag. Een veilige optie dus!

Tweestapsverificatie
Hierbij moet je tijdens het inloggen een extra code invoeren. Dat werkt alleen als alle gebruikers zelf een code instellen. Helaas wordt het maar weinig gebruikt. Daardoor kunnen oplichters betrouwbare accounts hacken en gebruiken voor criminele activiteiten.

Identiteit controleren
Op vrijwillige basis kunnen verkopers zich bij aanmelding laten identificeren. Hierbij worden telefoonnummer, bankrekening en ID gecontroleerd. Dit wordt gedaan door het Online betaalplatform, dat anders dan Marktplaats, mag vragen om een identiteitsbewijs. Deze partij verzorgt eveneens de iDeal betalingen. Hiervoor betaalt men €0,40 per transactie. Het is minder veilig dan Paypal of Gelijk oversteken, omdat er geen derde partij garant staat.

Rapportage systeem
Dit systeem lijkt goed te werken. Onder een advertentie komt een linkje, waarmee je een verdachte advertentie gelijk aan Marktplaats kunt melden. Op de afdeling ‘Trust & safety’ worden deze gescand en grijpen ze indien nodig in. Echter, advertenties die net na middernacht worden geplaatst, worden niet gelijk gecontroleerd, omdat de afdeling tussen 00:00 en 08:00 uur gesloten is.

Ben jij opgelicht of denk je dat je opgelicht wordt? Bij vragen mag je me altijd even een berichtje sturen!